Ο
δρόμος για την ελευθερία, μου φαίνεται ο πιο δύσκολος. Όχι αυτός για την
εθνική ελευθερία ή την ελευθερία της έκφρασης ή την ελευθερία της κίνησης. Αλλά
για την ελευθερία που σημαίνει την ιερή
ικανότητα του αυτοπροσδιορισμού, της
αυτογνωσίας και της αυτοδιάθεσης.
Δύσκολες
πίστες.
Γιατί
οι μεγαλύτεροι αγώνες δίνονται μέσα
μας.
Ας
πούμε, ελεύθερος δεν είναι αυτός που
έχει πάρει διαζύγιο αλλά αυτός που η
επιλογή του διαζυγίου του φέρνει μεγάλη,
εσωτερική χαρά.
Ελεύθερος,
δεν είναι αυτός που λέει τη γνώμη του,
αλλά αυτός που όπως και αν κριθεί η γνώμη
του από τους άλλους, παραμένει εσωτερικά
ατάραχος και σταθερός.
Θυμάμαι
έναν αρθρογράφο που θαυμάζω. Είχε
δημοσιεύσει ένα άρθρο, το οποίο είχε
ξεσηκώσει θύελλα στην πόλη. Τον έβριζαν,
τον προσέβαλλαν και τον συκοφαντούσαν,
στα αδηφάγα social media και
στο blog του. Όχι μονάχα δεν
είχε μπει στον κόπο να απαντήσει σε
κανέναν αλλά δεν είχε καν αισθανθεί την
ανάγκη, ενώ χαμογελούσε ατάραχος. Τότε,
παρακολουθώντας τον, νομίζω ότι αντίκρισα
πρώτη φορά την ελευθερία.
Την ελευθερία
του υπάρχω όπως εγώ το έχω κατακτήσει
και το έχω ορίσει.
Από
παλιά την κυνηγούσα μανιωδώς.
Και
έλα που η ζωή, αυτή, η έτσι, η αλλιώς, η
πώς τη νομίζουμε κάπως κανονική, μας
αποδεικνύει συχνά με τον πιο αντικανονικό
τρόπο, τα πιο σπουδαία πράγματα. Του
Μαντέλα ας πούμε, που ήταν ο Μαντέλα,
του το απέδειξε με τη φυλακή. Μέσα από
την απόλυτη, μακροχρόνια στέρηση της
ελευθερίας, ο λατρεμένος Νέλσον απέδειξε
ότι είναι απόλυτα ελεύθερος, τόσο που
ελευθέρωσε και το λαό του.
Αλλά
και στους κοινούς ανθρώπους, που δεν
είμαστε Μαντέλα, μια πολύ δυσάρεστη
κατάσταση ή ακόμη και σύγκρουση μπορεί
να γίνει η μεγαλύτερη απόδειξη ελευθερίας.
Και δεν είναι η στιγμή που συμβαίνει
κάτι δυσάρεστο ή που συγκρούεσαι αλλά
το πώς αισθάνεσαι μετά.
Μπορεί
ας πούμε να συγκρουστείς με ανθρώπους
οι οποίοι έχουν συνηθίσει να καθοδηγούν,
να προστατεύουν, να παρέχουν ασφάλεια
και στήριξη κι έτσι να κερδίζουν αγάπη,
ευγνωμοσύνη, εκτίμηση. Μαζί με αυτά όμως
κερδίζουν και κάτι ακόμη, εξουσία την
οποία ασκούν στους άλλους ενσυνείδητα ή ασυνείδητα. Όταν συγκρούεσαι
με τέτοιους ανθρώπους που για σένα είναι σημαντικοί, και μετά αισθάνεσαι πολύ καλά,
χωρίς να έχεις μετακινηθεί ρούπι από
τς θέσεις σου, συνειδητοποιείς ότι είσαι
πολύ κοντά στην ολόκληρη, εσωτερική,
σπουδαία ελευθερία σου. Συνειδητοποιείς
ότι είσαι σταθερός και υπερήφανος για
ό, τι πιστεύεις και ό, τι εκφράζεις. Ενώ
αντικρίζεις ότι εκείνος που έχει χάσει
την επιρροή του πάνω σου, διακατέχεται
μέχρι και από πανικό.
Δεν
είναι για να επιχαίρεις. Γιατί μπορεί
και να τον αγαπάς αν είναι γονιός,
δάσκαλος, μέντορας. Αλλά είναι για να
χαίρεις, γιατί αποδεδειγμένα πλέον
έχεις αυτονομηθεί. Το βλέπεις άλλωστε
στον περίγυρο, ότι δεν ανήκεις, είσαι
άλλος.
Και
πέφτεις στην αγκαλιά εκείνων που βλέπουν
κι εσένα και τον εαυτό τους και τους
άλλους από το σκαλοπάτι των ίδιων ακριβώς
εκατοστών, ούτε χιλιοστού πάνω ή κάτω,
και γελάς με πηγαία, μεγάλη χαρά γιατί
στο βεβαιώνουν κι εκείνοι, είσαι,
πλησιάζεις στην ολόκληρη ελευθερία,
στο στάδιο εκείνο της ύπαρξης που ο
ετεροπροσδιορισμός δεν έχει καμία
απολύτως θέση.
Ο
δρόμος για την ελευθερία είναι ο πιο
δύσκολος αλλά έχει και στιγμές απροσδόκητα
μεγάλης χαράς. Ελεύθερης!