Όταν μπήκε στο μεγάλο φωτεινό σπίτι του κέντρου, τους έκανε εντύπωση. Μαλλιά αδύναμα, μάγουλα που έμπαιναν μέσα, ύφος θλιμμένο. Αλλά μιλούσε καλά γαλλικά και την κράτησαν.
Είχε μεγαλώσει στις Καθολικές Καλόγριες της πόλης που δίδασκαν γαλλικά, έτσι παρότι ορφανή και πάμπτωχη απέκτησε τα εφόδια της διαβίωσής της.
Με τα γαλλικά ντάντεψε τον μεγάλο αδελφό, ο οποίος μάλιστα έκανε μετεκπαίδευση στο Παρίσι αργότερα, τη μικρή αδελφή και τα παιδιά της. Και μετά από αυτά άλλη μια ντουζίνα παιδιά οικογενειών που χρειάζονταν έμπιστη βοηθό συν τη χρήσιμη γλώσσα των σαλονιών και της διπλωματίας για τα παιδιά τους. Άσχετα εάν δεν έγιναν διπλωμάτες, ούτε σε μεγάλα σαλόνια βρίσκονται σήμερα τα περισσότερα.
Παιδαγωγική μέθοδος
τίποτα το σπουδαίο. Δεν μπορούσες άλλωστε να περιμένεις πολλά από έναν άνθρωπο
που μεγάλωσε σε σκληρές και φτωχικές συνθήκες χωρίς άλλα ερεθίσματα. Όλα πάντως τα παιδιά ήταν αρκετά χαρούμενα μαζί
της. Ήταν ας πούμε η good enough νταντά κατά το good enough mother του Winnicott.
Τα φρόντιζε όλα με
παρόμοιο τρόπο. Βόλτα στο πάρκο, στάση στα παγκάκια της μεγάλης λεωφόρου όπου
έπιανε κουβέντα με γνωστούς της κι αυτά έπαιζαν, τηγανητές πατάτες το βράδυ,
όχι πολλά λόγια αλλά μόνο γαλλικά αυτά τα λίγα. Τα Σάββατα τους έλεγε με στόμφο
ότι πάει στο «κόρο» στο Ντόμο, δηλαδή στη χορωδία του Καθολικού Καθεδρικού Ναού
της πόλης κι αυτά ένιωθαν ένα δέος τόσο για τον κόρο όσο και για τον Ντόμο,
χωρίς να γνωρίζουν μάλλον περί τίνος επρόκειτο.
Αυτό όμως που
γνώριζαν καλά και περίμεναν κάθε χρόνο με αδημονία ήταν το Πρεζέμπιο. Η
εντυπωσιακή φάτνη των Καθολικών που τα πήγαινε τις παραμονές των Χριστουγέννων.
Αυτά μαγεύονταν, αυτή καμάρωνε!
Τα χρόνια πέρναγαν
παρόμοια όπως η εργασία της, χωρίς ιδιαίτερες αλλαγές. Μεγάλωναν τα παιδιά,
μεγάλωνε κι αυτή. Μια φορά κάτι ακούστηκε για έναν έρωτα με έναν Γάλλο,
Ελληνογάλλο- δεν υπήρξε σαφής διευκρίνιση. Όπως φαίνεται ναυάγησε το ειδύλλιο.
Μόνη έζησε αλλά
ευτυχώς στην Ελλάδα κανείς σχεδόν δεν γερνάει και δεν πεθαίνει μόνος,
τουλάχιστον τη δεκαετία του 1990 που έφυγε εκείνη. Είχε την αδελφή της,
αλληλογέρασαν, έμοιαζαν κι αγαπιόντουσαν.
Η κηδεία της ήταν
ταπεινή σαν την ίδια, μια τελετή απλή, ίσως με έναν «κόρο», δεν μπορώ να
θυμηθώ, αλλά θυμάμαι έναν λιτό σταυρό στο χώμα και το δικό μου αντίο στα
παιδικά μου χρόνια που εκείνη συμβόλιζε μαζί με άλλους μου λατρεμένους, που για
δες έφυγαν την ίδια χρονιά...
Έτσι μόνη που έφυγε,
που λίγοι θα την αναφέρουν, με αφορμή το Πρεζέμπιο που συζητήθηκε αυτές τις
ημέρες στο Facebook με φίλους
Κερκυραίους, την μνημόνευσα.
Μαντμαζέλ θα την
θυμηθούν οι περισσότεροι, για μένα ήταν η Νενέ.