Spiral

Η καφετιέρα εκπνέει τον μυρωδάτο της αχνό, τα κουλουράκια βανίλια του συνοικιακού φούρνου γλυκαίνουν κι άλλο το κυριακάτικο πρωινό και το χαμόγελό του ψελλίζει καλημέρα πριν τις λέξεις. Τα παιδιά ακόμα κοιμούνται. Όταν είναι και τα δυο εδώ, τώρα που μεγάλωσαν, μοιάζει με γιορτή, ο καιρός συνηγορεί σε εκδρομή στο χωριό – άνεμοι βορειοδυτικοί μέτριας έντασης με αραιές νεφώσεις. Κοιτάω έξω αμίλητη. Όλο και πιο αμίλητη γίνομαι όσο περνούν τα χρόνια. Είναι που έχω πολλά να πω, γι’ αυτό. Κοιτάω τις τσιμεντένιες πολυκατοικίες, αυτές που ασχήμυναν την Ελλάδα για πάντα, ευτυχώς ανάμεσά τους στέκουν υπερήφανα δυο παλιά σπίτια διατηρημένα, με τα ωχρά κεραμίδια και τα ψηλά παράθυρα. Και στα άσχημα και στα όμορφα σπίτια, και στα μεγάλα, και στα μικρά, στα ανακαινισμένα και τα παλιοκαιρισμένα, σε όλα ζουν άνθρωποι. Ζουν οικογένειες σαν της διαφήμισης γιαουρτιού κι άλλες αποδεκατισμένες. Ζουν ωραίες κυρίες, επιτυχημένοι κύριοι, θλιβεροί άνεργοι. Εφησυχασμένοι εισοδηματίες, πατριάρχες και επαναστάτες.

Αγαπώ το παλιό αυτοκίνητο του μπαμπά μου που μας έπαιρνε κυριακάτικες εκδρομές στις εξοχές, και το γρήγορο κρις-κραφτ του, που έσκιζε το Ιόνιο και όταν μπαίναμε στα λιμανάκια, μας έμαθε να ρίχνουμε άγκυρα, να δένουμε και να λύνουμε με ταχύτητα. Μπορεί και να ήταν   μάθημα ζωής η ταχύτητα των κινήσεων τη σημαντική στιγμή του «εδώ αράζω» και του «τώρα φεύγω». Αγαπώ τη ζεστασιά του σπιτιού που γεννήθηκα, τα έπιπλά του, τις ομιλίες των ανθρώπων του. Αναπολώ τα χρώματα των χαλιών, τη μυρωδιά του καθημερινού φαγητού από την κουζίνα και τους ήχους της πόλης το ξημέρωμα που άρχιζε η ζωή. Νομίζω ακόμα πως θα μπω στον διάδρομο, θα σταθώ σε μια καρέκλα δίπλα από το πορτ-μαντώ με το κρεμασμένο καπέλο του παππού μου, ότι θα ανοίξει η πόρτα του δωματίου του, και θα τον δω να μου χαμογελάει με λατρεία. Αγαπώ την αγκαλιά του αγαπημένου μου θείου και τα γέλια μας, τη λεπτή ειρωνεία του χιούμορ του, τα χέρια του τα γεμάτα δώρα, και την έγνοια του για μένα μοιρασμένη με θαυμασμό, ναι θαυμασμό. Αγαπώ

Εμφανίστηκε ξανά μετά από τόσα χρόνια. Νόμιζε ότι την είχε ξεχάσει. Όμως όχι, είχε γυρίσει ξανά για να την παιδέψει Τις τελευταίες μέρες τον σκεφτόταν πολύ. Είχε ένα κακό προαίσθημα. Και να που σήμερα επιβεβαιώθηκε. Όταν γύρισε το βράδυ στο σπίτι από τη δουλειά, στο μικρό διαμέρισμα της στην Καλλιθέα, τον βρήκε εκεί , καθισμένο στον καναπέ να την περιμένει. Έπρεπε να τον αντιμετωπίσει. Δεν έπρεπε να δείξει ότι φοβάται. Θα έκανε μια προσπάθεια να μιλήσει μαζί του, να τον παρακαλέσει να φύγει από τη ζωή της και να μην εμφανιστεί ξανά. Της είχε πάρει χρόνια να συμβιβαστεί με την ύπαρξή του, με το γεγονός ότι είχε παίξει τόσο καταστροφικό ρόλο στη ζωή της και πάνω που είχε μάθει να ζει όπως λίγο πολύ όλος ο κόσμος, εμφανιζόταν ξανά. Για να τη διαλύσει για μια ακόμη φορά. Στάθηκε όρθια απέναντι του. Αυτός καθιστός την κοιτούσε. Χαμογελούσε αινιγματικά. «Γιατί ξανάρθες;» του είπε τελικά. Εκείνος συνέχισε να την κοιτάει χωρίς να μιλά. Άρχισε να θυμώνει. «Γιατί ξανάρθες; Δεν σου είχα

Το πρωτοείδα στο αγαπημένο μου Marie Claire . Μετά το διάβασα από τον αγαπημένο μου Βασίλη Ραφαηλίδη. Μετά διαπίστωσα ότι το είχε πει ο Νίτσε εμπνευσμένος από τον Σωκράτη. «Η αισθητική είναι η ηθική του μέλλοντος» Δεν είμαι σίγουρη  για το πότε θα έρθει αυτό το μέλλον, κι ούτε ξέρω για ποιο μέλλον μιλάνε το Marie Claire , ο Ραφαηλίδης και ο Νίτσε, υποβαθμίζοντας άθελά τους τη χρυσή αξία του παρόντος. Ξέρω μόνο ότι η αισθητική είναι μεγάλη σωτηρία. Σωτηρία της ψυχής, της ζωής και του έθνους. Βρίσκεται σε όλες τις πτυχές της ζωής και εκφράζει το είναι.  Και δεν είναι εύκολη υπόθεση.   Η υπερηφάνεια των ανθρώπων, ας πούμε, είναι αισθητική!  Πόσοι άνθρωποι εκβιάζονται απροστάτευτοι από τις εξωφρενικές καθημερινές υποχρεώσεις και όμως διατηρούν την αξιοπρέπεια τους αντιστρόφως ανάλογη με το άδειο πορτοφόλι τους στην τσέπη του καλοσιδερωμένου παντελονιού τους. Λένε και μια ευγνική καλημέρα στον γείτονά τους. Γιατί η αξιοπρέπεια είναι αισθητική και η κλάψα είναι κακόγουστ

Χθες βράδυ ήταν Σάββατο βράδυ. Το μικρό μου παιδί, η κόρη μου, σχεδόν 17, πήγε για clubbing. Στην ηλικία της ξεκίνησα κι εγώ να πηγαίνω στα club. Στην ηλικία της συνέβη ακόμα κάτι πιο σημαντικό, ερωτεύτηκα! Αλλά το θέμα μας, χθες που ήταν Σάββατο και μάλιστα Σαββατόβραδο δεν είναι ο πρώτος μου (αξέχαστος ομολογώ) έρωτας, ούτε εγώ,  είναι η κόρη μου κι εγώ. Από το απόγευμα το σπίτι μύριζε σαπουνόφουσκα, φρεσκάδα και αδημονία. Εδώ ρίμελ, εκεί κραγιόν, εκεί μπούκλες να σκορπίζουν το άρωμά τους. Το μαύρο μικρό φουστάνι από το εφηβικό ρουχάδικο πήρε σχήμα γυναίκας, τελευταία στιγμή θυμήθηκε ότι χρειαζόταν και τακούνια, ευτυχώς έχουμε σχεδόν ίδιο νούμερο, τα βολέψαμε. Όταν εμφανίστηκε έτοιμη μπροστά μου, ήμουν ήδη ξαπλωμένη, εξαντλημένη από μια δύσκολη μέρα, με ένα χαλαρωτικό ρόφημα στο κομοδίνο. Έλαμψε το δωμάτιο. Η λάμψη των νιάτων δε συγκρίνεται με καμία άλλη στον κόσμο. Αδιαμφισβήτητη αλήθεια! Όσο καταλάβαινε τον ενθουσιασμό μου, η μικρή μου θεά, τόσο τα μαγουλάκια της σχημάτιζαν ρ

Το μικρό αεροπλάνο προσγειώθηκε ομαλά στο αεροδρόμιο της Σύρου. Η αποβίβαση δε θύμιζε τίποτα από την κατάσταση που επικρατεί στα μεγάλα αεροδρόμια με τους ελέγχους που εισβάλλουν στον προσωπικό χώρο και τη διάθεση. Όλα τώρα ήταν πιο ήρεμα, η όμορφη διαμονή ξεκινούσε από το πρώτο λεπτό της άφιξης. Τα πάντα έχουν αίτιο, σκεφτόταν η γυναίκα. Η ομορφιά της Σύρου έχει αίτιο τον ήλιο. Στο ξενοδοχείο, φόρεσε τα σανδάλια της, του φώναξε «είμαι έτοιμη», χαιρέτησαν στη ρεσεψιόν, σε είκοσι λεπτά είχαν ήδη παρκάρει το μικρό νοικιασμένο αυτοκίνητο έξω από το χωριό. Από το χωριό του. Ο άντρας είχε επιστρέψει μαζί με τη γυναίκα του, στη Σύρο για να αναστηλώσουν το εγκαταλειμμένο του πατρικό, στον πιο όμορφο δρόμο του χωριού του, τον γεμάτο γλάστρες με πολύχρωμα λουλούδια, ασβεστωμένους τοίχους, παράθυρα με κεντητές κουρτίνες και χαρούμενες καλημέρες, όχι απαραίτητα ελληνικές. Αυτός ήταν ένας λόγος άλλωστε που επέστρεφε, να μην ακούγονται ξενόφωνες καλημέρες μέσα από τις μικρές του πατρίδες, τα δωμά

  Κοίταξε τον καθρέφτη χαμογελώντας. Ήταν εκείνο το συμφιλιωτικό χαμόγελο που είχε πραγματικά ανάγκη. Ίσως όσο και εκείνος που είχε συνηθίσει πια να τον λοιδορεί ασταμάτητα χρόνια και χρόνια. Τον κοίταξε σχεδόν ικετευτικά, λες και θα μπορούσε το άψυχο γυαλί να της συγχωρήσει τόσες δεκαετίες θυμωμένων βλεμμάτων, συγκαταβατικών άηχων κατηγορώ που βροντοφώναζαν τη σωρευμένη της απογοήτευση. Στάθηκε ακίνητη. Κοίταξε μπροστά. Μάταια. Στα πίσω γυρόφερνε ο νους, τότε που η υπεροψία των νιάτων έμπαινε ανάμεσα σε εκείνη και τις μελλοντικές της ρυτίδες, αυτές που τώρα όργωναν το δέρμα της, γραμμή και γέλιο, γραμμή και δάκρυ, ανάκατα, όπως η ζωή η γλυκιά, η πικρή, η όμορφη, η άσχημη, η παμφάγα και αχόρταγη, η αδάμαστη… Θυμήθηκε στιγμές λατρείας εμπρός του, ένας σάρκινος κύκλος γύρω από τη μέση της η ευτυχία της και εκείνη να τη ρουφά άπληστα με όπλο εκείνον, να τον τροφοδοτεί φως, να της το επιστρέφει εκείνος ως εικόνα, φωτογραφικό κλικ το ανοιγοκλείσιμο του ματιού, σπάραγμα θύμησης. Ρωγμή στ

Το ζήτημα της αποδοχής, κάποτε μου έφερνε θλίψη και πλήξη. Όχι, δεν ήθελα να αποδεχτώ τους άλλους όπως είναι. Ούτε τη χώρα . Ούτε τον κόσμο. Και το κυριότερο, ούτε τους αγαπημένους μου. Ήθελα να γίνουν στα μέτρα μου και στα γούστα μου όλοι και όλα. Δε θυμάμαι πότε συνέβη, αλλά δεν έχει περάσει καιρός που ένα μαγικό πέπλο (της ηλικίας φαντάζομαι είναι αυτά τα πέπλα) πέρασε και ξεσκέπασε την αλήθεια. Τι ανακούφιση είναι τούτη! Να μπορώ να αποδέχομαι. Ή να μην αποδέχομαι.  Όμως να μην προσπαθώ να ανατρέψω τίποτα: από τα πιο απλά, όπως ότι ο ηλίθιος θα παραμείνει ηλίθιος, ο υποκριτής, υποκριτής και οι κλέφτες,κλέφτες έως τα πιο σκληρά, “ hit ” θέματα του χρόνου και του θανάτου, ότι και θα φθείρομαι, πιθανότατα θα γεράσω, και θα πεθάνω. Πόσο τεράστια κατάκτηση η αποδοχή! Πόση ανακούφιση και ηρεμία φέρνει. Σαν χειραψία με την αλήθεια. Η αποδοχή του παρελθόντος, των καλών και των κακών γεγονότων. Η αποδοχή της καταγωγής και της ανατροφής. Η αποδοχή του περιβάλλοντος  και του χαρακτήρα

Όσοι μεγαλώσαμε και ζήσαμε σε μικρή πόλη, πολλές είναι οι φορές που αναθεματίσαμε την ώρα και τη στιγμή που η τύχη μας τοποθέτησε σε αυτήν την κουκκίδα του χάρτη. Κι άλλες τόσες που ποθήσαμε την ανωνυμία και τις ευκαιρίες της μεγαλούπολης. Η σύγκρουση με το μικρό μέρος και με ό, τι αυτό σημαίνει μοιάζει για πολλούς σαν αντίσταση σε μια άλυτη σχέση με πολλά προβλήματα. Στην Κέρκυρα, ας πούμε, σίγουρα μας ενοχλεί το έντονο κουτσομπολιό. Είναι έντονο και είναι και ενοχλητικό αλλά αν το παρατηρήσει κανείς διαχρονικά είναι και πολύ προοδευτικό. Ξεχνιέται, συγχωρείται και ανανεώνεται διαρκώς. Κανέναν δεν έχουμε εκτελέσει επειδή μας προσέβαλε ηθικά, ίσα-ίσα άνθρωποι που προπορεύθηκαν της εποχής τους σε κοινωνικά ζητήματα, έχουν κερδίσει και σεβασμό και συμπάθεια. Όχι ότι είναι καλό πράμα το κουτσομπολιό και μακάρι οι νεώτεροι να περιορίσουν τη χρήση του και τον τρόπο που το κάνουν, γιατί ας είμαστε ειλικρινείς, ο σχολιασμός πάντα θα υπάρχει ως στοιχείο του κοινωνικού ανθρώπου. Σε αυτή

Με θυμάμαι νέα, αθώα με τα μάτια μου γεμάτα δάκρυα στο άκουσμα της είδησης του βομβαρδισμού της Γιουγκοσλαβίας. Ακόμα δεν μπορώ να ξεκαθαρίσω αν πραγματικά άκουγα τα αεροπλάνα να περνούν πάνω από την Κέρκυρα για να πάνε να σκοτώσουν μερικές χιλιάδες ανθρώπους ή αν τα φανταζόμουν. Με βλέπω σήμερα να σβήνω την τηλεόραση, μη θέλοντας να ακούσω το πώς, το τι και το γιατί της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Το μεταξύ του τότε και του σήμερα είναι δύο γεμάτες δεκαετίες από ανθρώπους, συναισθήματα, ματαιώσεις, θανάτους, γάμους και γεννήσεις. Δυο γεμάτες δεκαετίες από γέλια και δάκρυα, από έρωτες και συγκρούσεις, από δικαίωση και απογοητεύσεις. Δηλαδή από όλα όσα έχει η ανθρώπινη ζωή ενός μεσαίου ανθρώπου σε μια ειρηνική χώρα. Και είμαι εντάξει με αυτό. Δεν είμαι όμως εντάξει με τον εαυτό μου που αλλάζει κουβέντα στη συζήτηση του πολέμου. Δεν είμαι εντάξει με την στωική αποδοχή ότι έτσι έχουν τα πράγματα, οι καβαλάρηδες πάντα θα οργώνουν τον κόσμο με θανατηφόρους καλπασμούς. Δεν είμαι εν

Αναρωτιέμαι γιατί νοσταλγώ τα πρώτα χρόνια των παιδιών μου με τόσο πάθος, τα γλυκά τους γέλια, τα χεράκια που το κλείσιμό τους δε με χώραγε,   το γεμάτο περιέργεια βλέμμα τους προς τον μεγάλο κόσμο, τη μυρωδιά του κεφαλιού τους. Αναρωτιέμαι γιατί η νοσταλγία έχει τόση δύναμη, που γλυκαίνει τα άσχημα τακτοποιώντας τα σε μια κορνίζα από ζάχαρη άχνη, που κάνει τα τραύματα σημαίες, που δίνει στους ανθρώπους μυθικές διαστάσεις, στις μυρωδιές μαγικές ιδιότητες, στα τραγούδια Όσκαρ καλύτερης μουσικής επένδυσης. Και γιατί η ταινία καθενός μας, μοιάζει όλο πιο γοητευτική στο πρώτο μισό της; Φοβάμαι πως τα κριτήρια δεν είναι ακριβώς αντικειμενικά. Ας είμαι ειλικρινής. Νοσταλγώ τα γλυκά γέλια των παιδιών μου όπως νοσταλγώ και εκείνο το θεόστενο τζιν που το φερμουάρ του κούμπωνε χωρίς εμπόδια. Το γκάζι στο αμάξι, επίσης χωρίς εμπόδια. Ποιος μετράει την τιμή της βενζίνης στα 20; Νοσταλγώ τα ξημερώματα με τις παρέες στα φοιτητικά σπίτια. Την αγωνία του τηλεφώνου που δε χτυπούσε εκείνο το βρά

Από παιδί έτρεμα τους συκοφάντες. Σήμερα, τους έχω καταχωρημένους στα πιο χαμηλά πατώματα της εκτίμησής μου, εκεί που τα πάντα μυρίζουν άσχημα, χωρίς να τους δίνω μεγάλη σημασία. Και εντελώς ξεκάθαρα πιστεύω, ότι εκτός από τα ποταπά τους κίνητρα, έχουν και μια μικρή ή μεγάλη διαταραχή. Γιατί ποιος υγιής άνθρωπος με μια υγιή ζωή έχει την πολυτέλεια να ασχολείται μανιωδώς με κάποιον τρίτο; Από τον Αριστοφάνη και την αρχαία Αθήνα όπου εμφανίζονται ως πρόσωπα σκοτεινά, κάποια στιγμή κανονικοί επαγγελματίες αλλά και περίγελοι ως την εποχή των fake news και της δολοφονίας χαρακτήρων, οι συκοφάντες διαχρονικά υπάρχουν με ευφάνταστο τρόπο στις μέρες και τις νύχτες μας. Προσωπικά, μου είχε συμβεί μια χοντρή ιστορία δημόσιας συκοφαντίας που το μόνο που τελικά μου άφησε είναι η απορία γιατί δεν προσέτρεξα τότε στον εισαγγελέα. Έχει συμβεί σε φίλους. Έχει συμβεί σε γονείς εν διαστάσει με κίνητρο την επιμέλεια των παιδιών. Έχει συμβεί σε πολιτικούς που η προσωπική τους αδυναμία έγινε πεδίον